TÜBA Şeref Üyesi Prof. Dr. György Hazai Son Yolculuğuna Uğurlandı
Ünlü Macar Türkolog Prof. Dr. Gyorgy Hazai’nin cenaze töreni, TÜBA Başkanı Prof. Dr. Ahmet Cevat Acar ve çeşitli ülkelerden çok sayıda bilim insanının da katılımıyla 26 Şubat'ta Macaristan’ın başkenti Budapeşte'de gerçekleştirildi.
Akademi Başkanı Prof. Dr. Acar, Prof. Dr. Hazai’nin TÜBA Şeref Üyesi olarak Türkoloji alanındaki çalışmalarının ve Macaristan-Türkiye ilişkilerinin geliştirilmesi konusundaki çabalarının, samimi ve cana yakın ilişkilerinin çok değerli olduğunu belirterek başladığı konuşmasında “Prof. Hazai’nin 14 Haziran 2015’te gerçekleştirilen TÜBA’nın 47. Genel Kurulu’nda verdiği “Türkolojinin Bugünkü Sorunları” adlı Akademi Konferansı ve Kasım 2015’te kendilerini hastanede ziyaretimiz bizim için tarihi önemde anılar olmuştur. Hoca’nın şu anda üzerinde çalıştığımız 3 eserini yayımlamayı, TÜBA için hem bir onur hem de Hoca’mıza ve mirasına karşı bir vefa borcu olarak görüyoruz. Değerli Hoca’mızı saygıyla anıyor; ailesine, dostlarına ve bilim camiasına başsağlığı diliyorum." dedi.
Törene Hazai ailesi ile birlikte T.C. Macaristan Büyükelçisi Şakir Fakılı, MHP İstanbul Milletvekili Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu, TÜBA Başkanı Prof. Dr. Ahmet Cevat Acar, Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Mustafa Kaçalin, Emekli Büyükelçi Ender Arat, Azerbaycan'ın Macaristan Büyükelçisi Adalet Guliyev, Prof. Dr. Andres Tietze’nin kızı Filiz Tietze ve ayrıca Türkiye, Macaristan, Avusturya, Almanya, Kıbrıs ve diğer ülkelerden bilim insanları ve elçilik temsilcileri katıldı.
Prof. Dr. György Hazai kimdir?
1800’lü yıllarda Macaristan’da Türkolojinin temellerini atan Armin Vamberi’nin devam ettirdiği Türkoloji geleneğinin temsilcilerinden biri olan Prof. Hazai, 30 Nisan 1932’de Budapeşte de doğdu. 1950’de yükseköğrenime başladı. 1954’de Budapeşte Lorant Üniversitesi Sanat ve Beşeri Bilimler Fakültesi Türkoloji Bölümü’nden mezun oldu. Mezuniyetinin ardından 1954-1955 yıllarında Bulgaristan’da Türk ağızlarını araştırdı. Nemetin yönetimi altında yapılan araştırma gezilerine katılan Prof. Hazai, 1956-1957 yıllarında Sofya Üniversitesi’nde misafir öğretim elemanı olarak Türkoloji dersleri verdi ve Türk dili üzerine doktorasını tamamladı. 1963’te uzun yıllarını bilimsel araştırmalara vakfedeceği Berlin’e yerleşti. 1966’da Macar Bilimler Akademisi’nden doktor unvanını aldı. 1983’te bir kez daha Macaristan’a dönüş yapan ünlü Türkolog, 8 sene boyunca Macar Bilimler Akademisi Basım Evi Müdürlüğü’nü yürüttü. 1992’de Kıbrıs Üniversitesi Türkoloji Bölüm Başkanı oldu. Türk dili ve tarihi heyecanını Kıbrıs’a taşıyan Hazai, 2000 yılında döndüğü Budapeşte’de Andras Üniversitesi’nin kurucu rektörlüğü görevini 3 yıl sürdürdü.
Hazai, uzun ve verimli akademik hayatında Türk dili ve tarihinin çeşitli konularına eğilen, derin araştırmalar kaleme almış olmasının yanında Osmanlı Türkçesinin temel eserleri sayılan birçok tarihi metni neşre hazırlayarak Osmanlı Türkçesinin incelenmesine rehberlik eden metodolojik çalışmalar yaptı ve sahanın genç isimlerine araştırma yöntemlerinde rehberlik etti.
Prof. Dr. György Hazai bir taraftan Balkanlardaki Türk ağızlarını inceledi, diğer taraftan Kiril ve Latin harfleriyle yazılan Türkçe transkripsyon metinleri üzerinde çalıştı.
60 yılı bulan bilim hayatı boyunca 20’yi aşkın kitap yayımladı, 300’e yaklaşan ilmi araştırma ve inceleme de bulundu. Prof. Hazai, 10’u aşkın ilmi tanıtma ve tenkiti, Türk dili, tarihi, edebiyatı ve kültürü ile ilgili olarak çeşitli ansiklopedilerdeki makaleleri, Türk dili ve edebiyatından Macarca ve Almancaya ve Macarcadan da Türkiye Türkçesine yaptığı çevirileriyle uluslararası Türkolojinin duayenlerinden biri oldu.
2001 yılında TÜBA Üyesi seçilen Prof. Dr. György Hazai’ye 2014 yılında 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından ‘Liyakat Nişanı’ tevcih edilmişti.
