TÜBA&AASSA “Ticari Organizasyonlar ve Hayırsever Kurumlar Bağlamında Sürdürülebilirliği Anlamak” Sempozyumu
TÜBA Sürdürülebilir Kalkınma ve Finans Çalışma Grubu; TÜBA ve Asya Bilim Akademileri ve Toplulukları Birliği (The Association of Academies and Societies of Sciences in Asia-AASSA) ortaklığında 21-22 Mayıs 2022 tarihinde “Ticari Organizasyonlar ve Hayırsever Kurumlar Bağlamında Sürdürülebilirliği Anlamak” başlıklı bilimsel sempozyumu İstanbul’da gerçekleştirdi.
Açılış konuşmasını Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, TÜBA Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker, TÜBA Asli Üyesi ve AASSA Başkanı Prof. Dr. Ahmet Nuri Yurdusev ve TÜBA Asli Üyesi Prof. Dr. Mehmet Bulut yaptı. 15 ülkeden 40’ı aşkın farklı uzmanın katıldığı sempozyumda toplam altı oturum düzenlendi.
Hazırlanan video ile katılımcılara seslenen Bakan Varank TÜBA'nın programlarını yakından takip ettiğini söyleydi. Bakan Varank, “TÜBA’nın Türkiye ve dünya gündemi üzerine çalışmalar yürüttüğüne vurgu yaparak; bilimsel toplantıları ve yayınladıkları tematik kitapları biz karar vericilere yol gösterici oluyor” dedi.
“Hayırsever kuruluşlar uluslararası sürdürülebilir kalkınma gündemini destekleme konusunda giderek daha önemli bir rol oynuyor.”
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, sempozyumun bilim insanlarını kritik küresel zorlukları tartışmaya ve iş birliği içinde bu zorluklara yönelik yeni eylemleri yönlendirmeye ilişkin veri sunduğunu hatırlatarak sürdürülebilirlik uygulamalarının önemine vurgu yaptı. Sempozyumun, sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin uygulanmasında mevcut hayırsever kurum modellerini tartışmak için bir fırsat da sunduğunu kaydetti. Sanayi ve Teknoloji Bakanı: “Hepimizin bildiği gibi sürdürülebilir kalkınma hedefleri, yoksulluğu sona erdirmek, dünya barışı ve refahı için yapılmış evrensel bir çağrı. Altyapı, gıda güvenliği, iklim değişikliği, sağlık ve eğitim için bir dizi sürdürülebilir kalkınma için ciddi bir küresel yatırıma ihtiyacımız var ancak mevcut yatırımlar bu iddialı hedeflere ulaşmak için yeterli değil. Tüm hükümetler ve özel sektör, bu hedeflere ulaşmak için çalışıyor. Hayırsever kuruluşlar ise uluslararası sürdürülebilir kalkınma gündemini destekleme konusunda giderek daha önemli bir rol oynuyor.” dedi. Doğrusal ekonomiden döngüsel ekonomiye geçiş için sistematik değişiklikler gerektiğini ifade eden Bakan Varank, bakanlıkların sürdürülebilirlik politikaları uygulamaları ve programlarıyla entegre olması gerektiğinin altını çizdi ve “Atık Yönetimi, kaynak verimliliği gibi pek çok projeyi hayata geçiriyoruz. Birleşmiş Milletlerin sürdürülebilir kalkınma hedefleri gibi European Green Deal da küresel değer zincirleri üzerinde muazzam bir etkiye sahip olacak ve Türkiye'deki kurum ve kuruluşların sürdürülebilir kalkınma hedefleri ve Green Deal ile uyumluluğunu artırmak için ekonomimizin hazırlanmış sektörel yol haritaları temelden değiştirilmiş olacak. İşletmeleri operasyonlarını iyileştirmek ve sürdürülebilirlik odaklı yeni yatırımları desteklemek için harekete geçiriyoruz. Yakın zamanda Birleşmiş Milletler kalkınma programı ile ortaklaşa hazırladığımız yol haritaları ile sektörlerimizde yatırım fırsatları ve uygun koşulları sağlayacağız.” dedi.
“Toplumsal barış olmadan ekonomik gelişme sağlıklı sonuç vermez.”
TÜBA Çalışma Gruplarının hazırladığı bilimsel toplantıları ve tematik kitapları çok önemli gördüğünü ve rehber niteliğinde olduğunu söyleyen Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, mevcut sempozyumun da yol haritalarını şekillendireceğini ifade etti. “Dünya değişiyor. Pandemi yatışırken Rusya-Ukrayna savaşı başladı. Diğer yandan pandemi nedeniyle hammadde maliyetlerini her geçen gün yükseltiyor. Küresel olarak, temel gıda fiyatları da yükseliyor. Bu belirsizlik tüm dünya ülkelerini ekonomik ve sosyolojik olarak zorluyor, bu açıdan küresel bir dayanışmaya ihtiyacımız var. Sürdürülebilirlik, sürdürülemez tüketimi ve üretimi azaltıyor dolayısıyla konu hakkındaki yerleşmiş olan bilincin değişmesine ihtiyacımız var. Bu doğrultuda TÜBA’nın "Sürdürülebilirliği Anlamak" serisinin bu ikinci sempozyumu önemli. Çünkü bu zor zamanlarda toplumlara ancak hayırsever kurumlar yardımcı olabilir. Toplumsal barış olmadan ekonomik herhangi bir gelişme sağlıklı bir sonuç vermeyecektir” dedi. Dünyanın ülkeler arası iş birliğinin artırılmasına ihtiyacı olduğunu kaydeden Kacır, bilim diplomasisinin bu noktada çok belirleyici olduğunu, Türkiye'nin ulusal bilim akademisi olarak TÜBA'nın AASSA iş birliğiyle düzenlediği bu ortak sempozyumun da, bilim diplomasisinin seçkin bir örneği olduğunu söyledi.
“Daha yaşanabilir bir dünya ve gelecek, bilim insanlarının iş birliklerine bağlı.”
TÜBA Çalışma Gruplarının çalışmaları hakkında bilgi veren TÜBA Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker, özellikle Türkiye'nin stratejik alanları üzerine yapılan çalışmaların ilgili kişi ve kurumlar için bir başvuru kaynağı olduğunu vurguladı. Türkiye ve dünyadaki önde gelen bilim insanlarının çalışma gruplarının multidisipliner çalışmalarına katkı sağladığını söyledi.
Sempozyum programında ekonomi, ticaret, eğitim, çevre, finans gibi pek çok konuda yapılacak sunumlarla sürdürülebilirlik kavramının çok boyutlu olarak ele alındığını ifade eden Şeker: “Çevresel ya da ekonomik hemen her küresel krizde yeni bir sistem arayışı ön plana çıkıyor. Yaşadığımız gezegendeki doğal yaşamın korunması ve sürdürülmesi için ekolojik dengenin korunması özel bir öneme sahip. Çevresel tahribat ve kirliliğin önlenmesinin yanı sıra sömürü ve haksız kazançlarla mücadelenin önemine ilişkin bilincin de oluşturulması gerekiyor. Daha fazla kazanma ve daha fazla tüketme arzusuna dayalı olarak kaynakların sorumsuzca kullanılması, dünyayı büyük bir hızla sürdürülemez bir gelişme noktasına itiyor. Kontrolsüz üretim anlayışının hızlı büyüme arzusu ve aşırı kâr hırsı ile birleşmesi sonucu ortaya çıkan çevre sorunları, son dönemde daha da belirgin hale geldi. Bu sorunların çözümü için sürdürülebilir kalkınma kavramı başta olmak üzere sorumlu üretim ve tüketim mekanizmalarına yönelik çalışmalar yapılıyor. TÜBA da “sürdürülebilirlik” kavramına verdiği önem kapsamında “Sürdürülebilirliği Anlamak” serisinin ikinci sempozyumunu AASSA ile birlikte düzenledi. Daha yaşanabilir bir dünya ve gelecek, bilim insanlarının iş birliklerine bağlı. Bilim diplomasisi çerçevesinde bu tür akademik çalışmaların bu iş birliklerini geliştirdiğini düşünüyorum. Ortak Sempozyumu'n dünyanın her yerinden gelen katılımcılarla uzun soluklu dostluklar kurulacak bir platform olacağına yürekten inanıyorum.” dedi.
AASSA Başkanı Prof. Yurdusev konuşmasına sempozyumun sürdürülebilirlik konusunu özellikle hayır kurumları ve vakıf oluşumları bağlamında ele almasına vurgu yaparak başladı. Sürdürülebilirliğin farklı boyutlarda ve düzeylerde çalışılmış olmasına karşın, hayırsever kurumların, özellikle vakıf oluşumlarının rolünün daha fazla incelenmesi gerektiğini ve sempozyumun bu noktada çok değerli olduğunu söyledi.
“Son gelişmeler kalkınma hakkında daha fazla çalışmamız ve tartışmamız gerektiğini gösterdi.”
Sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir kalkınmanın son 40 yılda bilimin ve toplumların önemli tartışma konuları arasında yer aldığını ifade eden Yurdusev, konunun pek çok açıdan incelenmiş olmasına rağmen Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilen 17 sürdürülebilir kalkınma hedefine hala ulaşılamadığını belirtti ve şu şekilde devam etti “Covid-19 pandemisi ve Rus-Ukrayna savaşıyla birlikte, son gelişmeler hepimizin yaşadığı ve tanık olduğu gibi; üretim ve tedarik zincirleri başta olmak üzere insan yaşamı hemen hemen her alanda kesintiye uğradı. Bu durum bize sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir kalkınma hakkında daha fazla çalışmamız ve tartışmamız gerektiğini gösterdi. Sürdürülebilirlik doğaya ve insana bağlıdır. Belki daha da önemlisi, insan toplumunun doğal çevre ile etkileşimine dayanır. Covid-19 pandemisi bize yeniden ve bir kez daha gösterdi ki; salgınların bir nedeni de doğal yaşam alanlarının insan tarafından işgal edilmesiydi. Sadece insan dışı popülasyonların doğal yaşam alanıyla değil, aynı zamanda toplumumuzun insani yaşam alanıyla olan ilişkilerimiz, hepimiz için giderek daha fazla tehdit oluşturuyor ve sonuç olarak insani ve doğal sürdürülebilirliği tehlikeye atıyor.” dedi. TÜBA’yı kapsamlı bir Sempozyum düzenlediği ve ev sahipliği yaptığı için tebrik ederek, AASSA'nın desteğinin daima devam edeceğini dile getirdi. Katılımcılara ise değerli katkıları için teşekkür etti.
İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Bulut ise; TÜBA Sürdürülebilir Kalkınma ve Finans Çalışma Grubu Yürütücüsü olarak iş birlikleri için AASSA'ya teşekkür etti. Çalışma Grubunun faaliyetleri hakkında bilgi veren Prof. Bulut, sıfır atıktan döngüsel ekonomiye, sorumlu üretim mekanizmasından ihtiyaç merkezli tüketime kadar birçok başlıkta multidisipliner bilimsel faaliyetler yürütüldüğünü söyledi. Dünya ekonomisinin girdiği çıkmazdan çıkışı için çözüm yollarından biri olarak ortaya atılan sürdürülebilirlik kavramının Birleşmiş Milletlerin “Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları” ile de uygulanabilir politikalar niteliği kazandığını kaydetti.
Programda toplam altı oturum düzenlendi.
Programın ilk oturumunun moderatörlüğünü Prof. Yurdusev yaptı; Bahrain Üniversitesi’nden Doç. Dr. Mustafa Raza Rabbani, New Orleans Üniversitesi’nden Prof. M. Kabir Hassan “Fintech Based Integrated Poverty Alleviation Model Combinig Zakat, Awqaf and Islamic Micro Finance” başlıklı konuşmalarını yaptılar. Endonezya Sosyal İşler Bakanlığı’ndan Pepen Nazaruddin ile Trisakti Üniversitesi’nden Prof. Dr. Muhammad Zilal Hamza ve Öğretim Görevlisi Eleonora Sofilda “The Role of the Hopeful Family Program on Improving the Financial Inclusion and Community Welfare”, Uluslararası Barış Koleji’nden Dr. Dawood Terblanche “The First Accredited And Registered Private Islamic Tertiary Institution İn South Africa: Searching For An İdeal Waqf (Endowment) Model For Self-Sustainability” ve Sri Lanka Ulusal Bilimler Akademisinden Prof. Priyan Dias çevirim içi katılımla “Can Sustainability Co-Exist with Resilience?” başlığı üzerine konuştu.
Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mesut Karakaş’ın yürüttüğü ikinci oturumda; Morroco EMAA İşletme Okulu’ndan Dr. Abdessamad Raghibi ve Dr. Öğr. Üyesi Anas Alaoui Mdaghri “An Essay on an Islamic Public Finance Assistance Framework: What can Islamic Economic Morality Add to Fiscal Policies”, Endonezya Kalkınma ve Araştırma Merkezi’nden Lisa Listiana ve Lu’liyatul Mutmainah ile Maqasid Enstitüsü’nden Nur Fajri Romadhon “Redefining Sustainability of Waqf Institution: Lesson from Green Waqf Project”, Sakarya Üniversitesi’nden Dr. Mohammad Rahim Shahzad hakkında konuştular. Oturuma çevrim içi katılan Romanya Toplum Vakıfları Federasyonu’ndan Andreea Alexandrov “From Doing Good to Making a Change with Collective Impact: Sustainability Lessons from Emergency Interventions”ı anlattı.
Üçüncü oturumun başkanlığını TÜBA Asli Üyesi Prof. Dr. Mehmet Bulut yaparken oturumda üç konuşma gerçekleşti. İslami Azad Üniversitesi’nden Dr. Öğretim Üyesi Seyed Reza Eftekhari “The Destabilizing Effects of Monopoly in the Age of Knowledge Mobilization”, Lisansüstü ve Mesleki Çalışmalar Okulu’ndan Kusnan “The Palembang Heritage Food: A Project Model of Adding Value to Micro-Businesses through Empowering and Integrating during the Covid-19 Pandemic” üzerine konuştu. Oturumun çevrim içi katılımcısı Markfield Yüksek Öğrenim Enstitüsü’nden Dr. Mohammad Abdullah “Charity with Responsibility: Waqf and Shariah Paradigm of Sustainability” başlığı altında sunum yaptı.
Prof. Dr. Halit Yanıkkaya’nın moderatörü olduğu dördüncü oturum; Azerbaycan Milli İlimler Akademisi’nden Parvin H. Mammadova ve Rustam B. Rustamov “Science and Education Sustainability: Overview of Achievements and Challenges” üzerine konuşurken Donja Gorica Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Veselin Vukotić “Research-Entrepreneurial University: The Foundation of Sustainable Development”ı çevrim içi anlattı.
Programın ikinci günü New Orleans Üniversitesi’nden Prof. Dr. M. Kabir Hassan “Responsible and Ethical Finance for Future” konuşmasıyla başladı. Başkanlığını TÜBA Asli Üyesi Prof. Dr. Ahmet Cevat Acar’ın yaptığı beşinci oturumda; Prof. Dr. Mehmet Bulut ve Doç. Dr. Cem Korkut “Understanding Cash Waqf Model for an Ethical and Humanitarian Business World”, Gebze Teknik Üniversitesi’nden (GTÜ) Prof. Dr. Halit Yanıkkaya ve Beykoz Üniversitesi’nden Arş. Gör. Güler Sağlam “The Role of Voluntary Organizations in Building Trust”, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi’nden (AYBÜ) Doç. Dr. Hakan Dulkadiroğlu “Is E-Philanthropy Good Supplementary for Philanthrophy in Turkey?” başlıkları altında sunum yaptılar. Rural Initiative for Community Empowerment’dan Jackson Olema, Mbarara Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nden Dr. Perez M. B. Mujuni ve Johannesburg Üniversitesi’nden Dr. Dennis Zami Atibuni çevrim içi katılarak “Risk and Success Factors of Sustainable Growth and Development of Small and Medium Enterprises (SMEs) in Uganda” başlığı altında konuştular.
Programın son oturumunun moderatörlüğünü ise TÜBA Başkan Danışmanı Doç. Dr. Cem Korkut üstlendi. Doç.Dr. Haydar Yalçın ve Dr. Mürsel Doğrul “The Conceptual Structure of Research on Sustainability and Philanthropy Research”, Sakarya Üniversitesi’nden Prof. Dr. Metin Işık, Doç. Dr. Simge Ünlü, Lütfiye Yaşar ve Erdal Bilici “Corporate Sustainability in the Automotive Industry: The Case of Audi, Ford, Hyundai, Skoda and Toyota” hakkında konuştu. Mimar Sinan Üniversitesi’nden (MSÜ) Prof. Dr. Süleyman Kızıltoprak “Zeynep Hanim Waqf In The Context of Sustainability And Professional Management”ı, Uşak Üniversitesi’nden Doç. Dr. Fulya Akyıldız “University-Industry Collaboration for Sustainable Development: The Case of Uşak University”i, Bursa Teknik Üniversitesi’nden (BTÜ) Arş. Gör. Behiç Efe Tekin ise “Logistical Functions of Awqaf in Anatolia From The Perspective of Wayfarers, Merchants and Social Entrepreneurs” çevrim içi anlattı.
