Biyoçeşitlilik ve Ekosistemler

Tarımsal Önemi̇ Yüksek Bi̇tki̇ Türleri̇ni̇n Yabani̇ Akrabalarının İkli̇m Deği̇şi̇kli̇ği̇ Ve Bi̇yoçeşi̇tli̇li̇k Kaybı Karşısında Önemi̇

Küresel iklim değişikliği ve olası olumsuz etkilerine karşı son yıllarda üzerinde durulan konulardan birisi de Bahçe Bitkileri ile Tarla Bitkileri kapsamında yetiştirilen ve ticari değeri yüksek olan türlerin yakın genetik akraba türleridir. Yabani akraba türler tarımsal biyoçeşitlilik, sürdürülebilir tarım ve genel olarak gıda güvenliği için önemli bir varlıktır. Yabani akraba türler beslenme kalitesi, zararlılara ve hastalıklara karşı direnç, kaynak verimliliği ve ekstrem hava koşullarına uyum sağlama gibi faydalı özellikler için genler içerebilir. Yabani akraba türler kültür türleri ile karşılaştırıldığında biyotik ve abiyotik stres faktörlerine karşı daha dayanıklı genetik kompozisyona sahiptirler. Yakın yabani akraba türler doğada kendi halinde insanlar tarafından herhangi bir kültürel uygulamaya tabi tutulmadan yetişen, özellikle bitki ıslahçılarının yeni çeşitler üretmek için kültüre alınmış akrabaları ile melezlenebileceği çok değerli materyallerdir. Bu türler kuraklığa, soğuğa, hastalık ve zararlılara direnç gibi özellikler geliştirerek vahşi doğada gelişmeye devam etmektedirler. Aslında yabani akraba türler tarımın başlangıcından beri gıda güvenliği kapsamında kültürü yapılan bitkilerin verimini ve besin kalitesini artırmak için kullanılmışlardır. Günümüzde kültürü yapılan birçok Bahçe ve Tarla bitkisi doğada mevcut yabani akraba türleri arasından yapılan seleksiyonlarla seçilmiş ve kültüre alınmışlardır.

Sezai Erci̇şli̇, Hakan Özkan, Mehmet Ramazan Bozhüyük
DOI: 10.53478/TUBA.978-625-8352-58-0.ch04