Moleküler Biyoloji ve Genetik

Biyogüvenlik

Günümüzde küresel olarak yaşam bilimlerinde oldukça benzersiz bir ilerleme ve yenilik dönemi yaşanmaktadır. Ortaya çıkan bu durum insanların yaşam biçimlerini de etkileme ve değiştirme gücü taşımaktadır. 21. yüzyılın başında biyoteknoloji (gen teknolojisi dahil) geleceğin kilit teknolojisi olarak görülmektedir. Genetik bilginin tanımlanması ve genetik mühendisliğinin uygulamaları hali hazırda insan faaliyetlerinin birçok alanında damgasını vurmaktadır. Gelişmekte olan bu teknolojiler hem güçlü hem de kontrolü zor olacak yıkıcı potansiyeller de içermektedir. Biyoteknolojideki devrim, yani bir organizmanın genetik materyalini analiz etmek ve spesifik olarak değiştirmek için kullanılan yeni araçlar, çeşitli faktörlere bağlı olarak biyolojik savaş riskinin de artmasına neden olmuştur. Modern biyoloji ve tıp 20. yüzyılda biyolojik silah üretimini kolaylaştırdı. Biyolojik silahlar, nükleer bir saldırıdan çok daha fazla insanı öldürme potansiyeline sahiptir. Ayrıca nükleer silahların aksine, önceleri elde edilmesi zor ve pahalı olan biyolojik silahlar, yaşam bilimleri ve ilgili teknolojilerin gelişmesiyle birlikte artık kolay ve ucuz bir şekilde üretilmektedir. Biyolojik silahların devlet ya da devlet dışı aktörler tarafından kullanılması, ulusal güvenlik için önemli bir tehdit oluşturmaktadır. Önceki yıllarda çok az ülkede olan imkânlar günümüzde neredeyse tüm ülkelerde kullanılmaktadır. Artık pek çok devlet, patojen mikroorganizmaları büyük miktarlarda ve güvenli bir şekilde üretmek için teknolojik potansiyele sahip bulunmaktadır. Klasik biyolojik savaş ajanları, en basit genetik tekniklerle dahi doğal muadillerine göre çok daha verimli hale getirilebilir. Genom dizilimi, modern savaşın ve savunmanın doğasını değiştirme potansiyelini taşıyan yeni nesil genetik mühendislik kullanılarak tasarlanan biyolojik silahlar üretilmesini sağlamıştır. Biyolojik silah endüstrisinde, genetik mühendislik, artmış sağ kalım, bulaşıcılık, virülans ve ilaç direnci yoluyla silahın etkinliğini arttırmayı amaçlayan yeni patojenik özellikler yaratmak için genleri manipüle etme yöntemleri kullanılabilir. Ulusal Güvenlik Stratejisi bir ülkenin güvenliğini, ulusal çıkarlarını ve hedeflerini belirleyen temel ilkeleri sunar, ülkeyi çevreleyen güvenlik ortamını ve ulusal güvenliğe ilişkin zorlukları ve bu zorlukları çözmek için alınması gereken stratejik yaklaşımları gösterir.

Prof. Dr. F. Sırrı Çam
DOI: 10.53478/TUBA.978-625-8352-48-1.ch28