Cengiz Han ve Mirası

Moğol İmparatorluk Mirasının Önemli Bir Unsuru Olarak Alangoa Kültü

Genel olarak, tarih boyunca devletleşme, bir toplumun daha hiyerarşik bir yapıya bürünmesine, cinsiyet rollerinin farklılaşmasına ve daha ataerkil bir toplum yapısının oluşmasına sebep oldu. Ancak Cengiz Han’ın Moğol İmparatorluğunda, Moğol toplumunun geleneksel kadın soyuna ve kadına ait değerlere önem veren toplumsal cinsiyet rolleri anlayışı kurumsallaşarak varlığını yüzyıllarca korumuştur. İşte burada Cengiz Han’ın ilahi soyunun, ilahi ışıktan hamile kalan Alangoa isimli bir kadına dayandırılması çok etkili oldu. Cengiz Han’ın atalarının ve kendi mücadelelerinin anlatıldığı Gizli Tarih’te Alangoa kültü üzerinden ideal kadın modeli Cengiz Han’ın annesi Hö’elün Ana ve eşi Börte ile pekiştirilerek Moğol resmi devlet ideolojisinde kurumsallaştırıldı. Bu makalede Moğolların Gizli Tarihi ışığında, geleneksel cinsiyet rollerinin Alangoa kültü çevresinde nasıl kurumsallaştığı inceleniyor. Ayrıca bu anlayışın Moğol İmparatorluğu sonrası Cengiz Han soyuna dayanmayan Türk-Moğol devlet ve imparatorlukları arasında neden ve nasıl kalıcı olduğu konusu üzerinde duruluyor.

Doç. Dr. Nilgün Dalkesen
DOI: 10.53478/TUBA.2021.033