Cengiz Han ve Mirası

Cengiz Han ve Bütüncül Dünya Tasavvuru

Cengiz Han liderliğinde Moğol birliğinin sağlanması neticesinde ortaya çıkan Moğol İmparatorluğu, dünyanın gelmiş geçmiş en büyük kara imparatorluğu olarak dünya tarihine damgasını vurmuştur. Böylesine büyük bir devleti kurmak kadar, ayakta tutmak çok zordur. Bu sebeple de Cengiz Han tarafından ilkeleri ortaya konan ve Cengiz Yasası ile bilinen Bozkır Yasası ile de gelecek nesillere aktarılan halkın teveccühünü kazanmaya yönelik politikası sayesinde devletini; siyasi, ekonomik ve kültürel açıdan bir cihan devleti hüviyetine kavuşturmayı başarmıştır. Cengiz Han’ın ortaya koymuş olduğu bu politikanın temellerinin Türk cihan hâkimiyeti anlayışıyla da örtüştüğünü mutlak suretle belirtmekte fayda vardır.

Cengiz Han’ın gerek Çin’de gerekse de Türk devlet geleneğinde olduğu gibi tek tanrı ve tek devlet anlayışına sahip olması nedeniyle siyasî, ekonomik ve kültürel açıdan da bütüncül bir dünya tasavvurunun gereklerini ortaya koyduğu icraatlarında neşvünema bulmuştur. Cengiz Han’ın halefleri de Avrasya başta olmak üzere hâkim oldukları tüm topraklarda onun bu tasavvurunu devam ettirmişlerdir. Moğol İmparatorluğu, XIII. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yüzyılı aşkın bir süre boyunca Avrasya’da hüküm sürmüş, Moğol Hanlarının izlemiş oldukları politikalarla bütüncül dünyanın da ilk ve en önemli örneklerinden birisini teşkil etmiştir.

Prof. Dr. Ekrem Kalan
DOI: 10.53478/TUBA.2021.022