Sokak Hayvanlarının Sahiplenilmesi, Bakımı ve Korunmasına İlişkin Yasal Düzenlemeler ve Güncel Sorunlara Çözüm Önerileri

Hayvanların bakımı ve korunması; hayvanlardan daha yüksek verim alınabilmesi için ortaya çıkan hayvan refahı kavramının, hayvan hakkı savunucuları tarafından yeterli görülmemesi üze-rine derinleşmiştir. Hayvanların tüketim aracı olarak değil de acıyı hissedebilen birer canlı oldu-ğu düşüncesiyle hayvan hakları hareketleri başlamıştır. Devletler ise önce hayvan refahına dair daha sonra hayvan haklarına dair peyder pey düzenlemeler yapmaya başlamıştır. Dünya’da ve Türkiye’de hayvanlara ilişkin pek çok yasal düzenleme mevcuttur. Fakat bu düzenlemelerin ço-ğunluğu yaban hayvanları, çiftlik hayvanları, deney hayvanları ve ev hayvanlarına ilişkindir. Bu durum, hayvan haklarından önce insan sağlığının öncelik olarak görülmesinden ve dolaylı olarak da hayvan refahı kavramından kaynaklanmaktadır. Sokak hayvanları hakkında ise mevcut kanu-nun ve yönetmeliğin uygulanmaması sorunları artırmaya devam etmektedir. Bu çalışmada da so-kak hayvanlarının sahiplenilmesi, bakımı ve korunmasına ilişkin yasal düzenlemeler incelenmiş ve güncel sorunlara çözüm önerileri sunulmuştur. Sahipsiz hayvan aktörlerini kedi ve köpekler oluşturmaktadır. Bu nedenle burada sadece bu iki tür özelindeki yasal düzenlemeler üzerinde durulmuştur. Sahipsiz hayvanlara ilişkin yasal düzenlemeler konusunda 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ile Hayvanların Korunmasına Dair Uygulama Yönetmeliği temel alınmıştır. Kanun’da yapılan 2021 yılı değişikliklerine değinilmiştir. Ev hayvanlarının sahiplenilme bi-çimleri, mikroçip taktırma zorunluluğu, hayvan sahiplerinin sorumlulukları, ev hayvanını terk etmek, evcil hayvanların bakımı ilgili kanun ve yönetmelik kapsamında irdelenmiştir. Sahibi olmayan, sokak hayvanlarının korunması konusunda kanunda yer alan koruma yöntemleri, il hayvanları koruma kurulu, yerel hayvan koruma görevlileri, yerel yönetimlerin sorumlulukların-dan bazıları açıklanmıştır. Kanunundaki yetersizliklerden ve uygulamada görülen sorunlardan kaynaklanan sorunlar anlatılmış ve bu sorunlara kamusal nitelikte çözüm önerileri sunulmuştur. Evcil hayvanların sahiplenilmesi, bakımı ve korunması insan türünün sorumluluğunda olması sebebiyle mevcut sorunlar yine insan türü tarafından çözümlenecektir.