İklim Değişikliği Sürecinde Hidrometeorolojik Afetler Ve Tahmin Sistemi

Küresel iklim değişikliğinin etkisiyle, aşırı hava ve iklim olaylarının sıklığı, şiddeti ve coğrafi dağılımında değişiklikler olmaktadır. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC)`nin Değerlendirme Raporlarına göre, aşırı hava ve iklim olaylarındaki bu değişikliklerin kuvvetlenerek devam edeceği öngörülmektedir. Buna bağlı olarak, doğa kaynaklı bu tehlikelerin yol açtığı afetlerde de artışlar olacağı beklenmektedir. Doğa kaynaklı afetler denildiğinde, ilk akla gelen depremler olmasına rağmen, şiddetli ve aşırı meteorolojik olaylara bağlı olarak meydana gelen afetler doğa kaynaklı afetlerin büyük bir bölümünü oluşturmaktadır. Farklı iklim bölgelerine sahip olan ülkemizde de son dönemde yaşanan küresel değişimlere bağlı olarak meteorolojik karakterli ve doğa kaynaklı afetlerin daha sık meydana geldiği, can ve mal kayıplarına neden olduğu bilinmektedir. Ülkemizde yaşanan meteorolojik afetlerin sayılarında ve şiddetinde 2000’li yıllardan itibaren belirgin artış olduğu görülmektedir. Yanlış arazi kullanımı ve yerleşim uygulamaları ile bölgesel ve yerel faktörlerin etkisinin yanı sıra iklim ve hava olaylarından kaynaklanan risklere karşı yeterli hazırlıkların yapılmaması şiddetli ve çok şiddetli meteorolojik hadiselerin birer afete dönüşmesine neden olmaktadır. Yaşanan meteorolojik afetler ve sonuçları, tahmin ve erken uyarıların dikkate alınmasının, şiddetli ve aşırı hava olaylarının birer afete dönüşmeden ya da dönüşse bile olabilecek en az zararla atlatılabilmesi için hazır olunmasının ve zamanında doğru önlemler alınmasının önemini ortaya koymaktadır. Atmosferik olayların tahmin edilebilmesinde teknolojik gelişmelerin artması ile yüksek kapasiteli bilgisayarların kullanımının yaygınlaşması pek çok kolaylığı da beraberinde getirmiştir. Hazırlanan sayısal hava tahmin modelleri ile saatlik, günlük ve haftalık ölçeklerde atmosferde meydana gelebilecek değişimler tahmin edilebilmektedir. Tahminlerin elde edilmesi kadar üretilen erken uyarı ürünlerinin kamuoyu tarafından anlaşılabilir olması da afet tehlikelerinin azaltılması açısından oldukça önemlidir. Bir tahmin ve erken uyarı kuruluşu olan Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) hazırlamış olduğu meteorolojik tahmin ve erken uyarıları tüm kamuoyu ve ilgili kamu kurum/kuruluşlarının bilgisine sunmakta olup afet risk azaltımı zincirinin ilk parçası olarak çalışmalarını sürdürmektedir.