Page 30 - LevamiunNur_M_Smll1

30 LEVÂMI‘U’N-NÛR FÎ ZULMET-I ATLAS MINOR

rektiğini vurgulamıştır. Eserin devamında reaya, ordu ve maliye konularına değinen müellif, eseri
"tenbih ve tebşir" bölümüyle bitirir.
42

6) Tarih-i Kostantıniyye ve Kayâsıre (Revnaku's-Saltana)
Eser, orijinali Latince olan, Ioannes Zonaras, Niketas Acominatus Khoniates, Nikephoros Gregoras
ve Laonikos Khalkokondyles'in yazmış oldukları, Historia rerum in Oriente gestarum ab exordio mundi et orbe
condito ad nostra haec usque tempora adlı büyük eserin, İstanbul ve Osmanlı'ya dair olan bölümlerinin ter-
cümesidir. Eserde Bizans ve Osmanlı döneminde İstanbul'da meydana gelen tarihî olaylar anlatılmış,
su yolları, çukur bostanlarından bahsedilmiş, yangın ve deprem gibi hadiseler nakledilmiştir. Eserin
bilinen tek nüshası Konya Belediyesi İzzet Koyunoğlu Kütüphanesi 14032/2 numaralı yazmanın
272-374. varakları arasında bulunmaktadır. 43

7) Tarih-i Frengî Tercümesi

Bilinen tek nüshası Konya Belediyesi İzzet Koyunoğlu Kütüphanesi nr. 14032/1, 1-271 varakları
arasında bulunan eserin aslı Johan Karion'un Kronik kısa adıyla bilinen Latince eseridir. Kâtib Çelebi
bu eseri, gerekli gördüğü kısımları, kendi eserinde kaynak olarak kullanmak amacıyla, 1654-55 (H.
1065) yılında Şeyh Mehmed İhlâsî yardımıyla tercüme etmiştir. Eserin bazı bölümleri Tasvir-i Efkâr
44
gazetesinde yayınlanmıştır. 1572 senesinde Wittenberg’de Latince olarak basılan eserin esas ve tam
adı, 'Chronicon Carionis Expositum et Auctum Multis et Veteribus et Recentibus Historiis, in descriptionibus regnorum
et gentium Antiquarum, & narrationibus rerum Ecclesiasticarum, & Politicarum, Graecarum, Romanarum, Germa-
nicarum & aliarum, ab exordio Mundiusque ad Carolum Quintum Imperatorem. A Philippo Melanthone et Casparo
Peucero' şeklindedir.
45

8) Keşfü'z-Zünûn an-Esâmi'l-Kütüb ve'l-Fünûn

Kâtib Çelebi'nin yirmi yıla yakın bir zamanda sahaflarda gördüğü veya bizzat okuduğu kitapları kay-
dederek hazırlamış olduğu eseridir. Eserin içinde15.000'e yakın kitap ve risâle, 10.000 kadar müellif
adı ve 300'den fazla ilim hakkında bilgi içeren, İslam âleminin ilk büyük ansiklopedik bibliyograf-
ya-sözlük kitabı olarak kabul görmüştür. Alfabetik olarak düzenlenmiş olan eserin dili Arapça'dır.
20. yüzyılın başlarına kadar zeylleri yapılarak tamamlanmaya çalışılan eserin çok sayıda yurtiçi ve
yurtdışı nüshaları vardır ve 10 adet zeyli bulunduğu kaydedilmektedir. Avrupa'da da hak ettiği ilgiyi
görmüş olan eser, ilk defa 1835-1858 yılları arasında Latince'ye tercüme edilerek Arapçası ile birlikte
basılmıştır. Süleymaniye Kütüphanesi Carullah Efendi Koleksiyonu nr. 1619'da bir kısmı müellif hat-
tıyla yazılmış olan müsvedde bir nüsha bulunmaktadır. Yine Topkapı Sarayı Kütüphanesi yazmaları
arasında bir müsvedde nüsha da vardır. Eserin ilk baskısında Arapça ile Latince metinler birlikte
verilmiştir. Ayrıca eser Türkçe'ye tercüme edilerek yayınlanmıştır. 47
46

42 Özet bilgi için bkz. Orhan Şayik Gökyay, "Düstûru’l-Amel", DİA, c. X, s. 50-51. Eserin muhtelif neşirleri bulunmaktadır.
43 Eser neşredilmiştir, bkz. Kâtib Çelebi, Târîh-i Kostantıniyye ve Kayâsıre, (haz. İbrahim Solak), Konya 2009.
44 Ayrıntılı bilgi için bkz. Adıvar, İlim, s. 122-123 dipnot; Fikret Sarıcaoğlu, "İhlâsî Şeyh Mehmed", DİA, c. XXI, s. 538-
539. (Bundan sonra; Sarıcaoğlu, "İhlâsî").
45 Mülûk-ı Küffâr Tarihi olarak da ifade edilen eser için bkz. Aycibin, Fezleke, c. I s. LXXVII- LXXXI.
46 Ayrıntılı bilgi için bkz. İlhan Kutluer, "Keşfü‘z-Zünûn", DİA, c. XXV, s. 321-322.
47 Katib Çelebi, Hacı Halife Mustafa b. Abdullah, Keşfü’z-Zunûn an Esâmi'l-Kütüb ve'l-Fünûn, (terc. Rüştü Balcı), Tarih Vakfı
Yurt Yay., İstanbul 2007.