Prof. Akçiğit’ten TÜBA Konsey Üyelerine Sunum
TÜBA Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker’in Chicago Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ufuk Akçiğit’i daveti sonrasındaki ikili görüşmede kararlaştırıldığı üzere, Prof. Akçiğit Türk Yükseköğretimi konusunda yaptığı “Türkiye Bilim Raporu” başlıklı çalışmasını TÜBA Konsey üyelerine 31 Ağustos 2020 tarihinde Rabi Medrese’de sundu.
Konuşmasına, araştırmalarının ülkelerin niye farklı şekilde büyüdükleri, niye farklı miktarlarda inovasyon ürettikleri, inovasyonun temelinin ne olduğu soruları etrafında şekillendiğini ifade ederek başlayan Prof. Akçiğit sözlerine şu şekilde devam etti: “İnovasyonun iki ayağı var birincisi temel bilimler, diğer ayağı ise uygulamalı bilimler. Biz devlet politikalarının uygulamalı bilimler alanındaki çalışmalarına odaklanıyoruz; şirketlere ne kadar Ar-Ge sübvansiyonu verelim, vergilerden ne kadar indirim yapalım vs. gibi. Fakat inovasyonun unutulan çok önemli bir ayağı daha var; o da üniversiteler. Bir ülkenin büyüyüp kalkınması için ve inovasyon yapabilmesi için en önemli kurumlardan biridir üniversiteler. Üretilen inovasyonların yayılması için de genelde eğitimli ve kalifiye beşeri sermaye olması da çok önemli, üniversitelerin ikinci bir rolü de bu. Ve elbette ki inovasyonun daha birçok ayağı var. Tüm bunları anlamak üzere uzun zamandır mikro veriler eşliğinde hem şirketleri, hem üniversiteleri analiz etmeye başladım. Üniversitelerin verilerine ihtiyacım vardı ve bu verileri sistematik olarak alabilmek çok kolay değil. Başka bir yöntem de üniversitelerin yaptıkları yayınlara bakmaktı. Buradan yola çıkarak, dünyada yapılmış bütün akademik yayınların veri tabanını satın aldım, bu sayede bütün dünyada hangi ülkede hangi üniversitede, ne kadar yayın yapıldığını uzun zamandır takip edebiliyorum. Bunun Türkiye ayağını kullanarak post-doc araştırma görevlisi Dr. Elif Özcan-Tok ile birlikte Türkiye’deki üniversitelerin bir resmini çekmeye çalıştık.” dedi.
Sunum süresince paylaştığı sonuçların Türkiye’de yapılmış akademik yayınlardan yola çıkarak elde ettikleri çıktılar olduğunun altını çizen Prof. Akçiğit “Yani veri tabanımızın nasıl oluştuğunu netleştirmek isterim. Türkiye’den farklı veriler de ekleyebiliriz ama şu ana kadar Türkiye’den finansal bir destek ya da veri katkısı almadık. Hepsi halka açık verilerden oluşturulmuş çalışmalar. Biraz daha detaya girmek gerekirse; Scopus ve Microsoft Academic Graph (MAG) adlı iki veri tabanı kullanıyoruz. Scopus Web of Science’ın daha kaliteli hali diyebiliriz. 36.9 milyon yayından bahsediyoruz. Bunun yanında ayrıca Microsoft’un da1800 yılından itibaren topladığı akademisyenler hakkında veriler var. 78 milyondan fazla yayın var ve dolayısıyla biz Scopus ve Microsoft’un verilerini bir araya getirdik, gerçekten çok ciddi büyüklükte bir veri tabanı ile farklı farklı ülkeleri çalıştık. Çalıştığımız ülkelerden bir tanesi de tabii ki Türkiye. İncelediğimiz 540.000 tane yayından bahsediyoruz, bunun içerisine 302.000 tane araştırmacı bulunuyor.”
Büyük resme bakıldığında ülkelerin kişi başına düşen patent miktarını ve kişi başına düşen akademik yayın miktarıyla, o ülkelerin zenginliği arasında çok ciddi bir korelasyon olduğunu vurgulayan Ufuk Akçiğit kişi başına düşen yayın miktarı eğer önemli bir kriterse, Türkiye ne durumda? sorusunun cevabının çok iç açıcı olmadığı bilgisini verdi: “Türkiye bu sıralamada biraz gerilerde görünüyor. Dolayısıyla bizim aslında tartıştığımız konulardan bir tanesi de; eğer gerçekten inovasyon bazlı büyümek istiyorsak, -mutlaka inovasyon bazlı bir büyüme olmayabilir- üniversitelerin çok farklı sosyal faydaları var. Üniversiteleri detaylı bir şekilde tartışmamız gerekiyor; verimliklerini, ivme kaybı varsa hangi noktalarda olduğunu vs. Dolayısıyla biz, gerilerde kalmış kişi başına düşen yayın miktarını daha ileriye götürebilmeyi amaçlıyoruz.” diyerek konuşmasını sürdüren Prof. Akçiğit, “Bilimsel Yayınların Gelişimi, Türkiye’de Üniversiteler, Araştırmacıların Verimliliği, Üniversiteler Arası Transferler, Regülasyonlar ve Akademik Yayınlar, Akademide Kadınlar” başlıkları üzerinden bir saati aşan detaylı sunumunu sonlandırdı.
Prof. Dr. Muzaffer Şeker, Prof. Akçiğit’e bilgilendirme için teşekkür ederken, TÜBA tarafından Türk-İslam Bilim Kültür Mirası kapsamında yayımlanan eserlerden armağan etti.
Prof. Dr. Ufuk Akçiğit kimdir?
1980 yılında doğdu. 2003 yılında Koç Üniversitesi Ekonomi Bölümünden mezun oldu, 2009 yılında Massachusetts Institute of Technology’de “Ekonomik Büyüme ve İnovasyon Politikaları” başlıklı teziyle ekonomi doktorasını tamamladı.
Bir makroekonomist olarak, araştırmaları ekonomik büyüme, üretim verimliliği, rekabet, özelleştirme, sanayi politikaları, firma dinamikleri, beşeri sermaye, ve inovasyon ekonomisi üzerine odaklanan Prof. Dr. Ufuk Akçiğit, Chicago Merkez Bankası, Danimarka Yüksek Eğitim ve Bilim Bakanlığı, Dünya Bankası, Hutchins Verimlilik Ölçüm Merkezi, IMF, OECD, TCMB başta olmak üzere birçok kuruma danışmanlık yaparken, Türkiye’de de Merkez Bankası için büyüme modeli geliştirmek üzere proje yürüttü. Makroekonomi alanındaki başarılı çalışmalarıyla2019 yılında Almanya’nın saygın ödüllerinden Max Planck-Humboldt Araştırma Ödülü’ne layık görüldü. Dünyada sosyal bilimler alanında ilk kez verilen 1.5 Milyon Avro değerindeki araştırma fonu sayesinde oluşturduğu ekiple, 1990’larda Doğu-Batı Almanya’nın birleşmesinde yaşanan ekonomik aksaklıkları ve hala süregelen gelir farklılığını inceleyen Prof. Dr. Akçiğit; 2019’da Asaf Savaş Akat Ekonomi Ödülü, 2016’da Chicago Üniversitesi Ekonomi Bölümü En İyi Danışman Ödülü ve Küresel Ekonomik İlişkilerde Kiel Enstitüsü Üstün Başarı Ödülü’nü aldı. Ayrıca Amerikan Ulusal Bilim Vakfı’nın genç akademisyenler için verdiği en prestijli araştırma ödülü olan 0.5 Milyon Dolar değerindeki 2017 yılı CAREER Ödülü’nün de sahibi oldu.
Prof. Akçiğit ayrıca; Almanya’daki Halle Ekonomik Araştırma Enstitüsünde Araştırma Profesörü ve Araştırma Grup Başkanlığı, Boston merkezli Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu’nda, Londra merkezli Ekonomik Politika Araştırma Merkezi’nde, Washington merkezli Brookings Enstitüsü’nde, Münih merkezli CESifo Enstitüsü’nde Araştırma Ortağı ve Koç Üniversitesi'nde Seçkin Araştırma görevlisi olarak görev yapıyor.
Chicago Üniversitesi’nde “Arnold C. Harberger” kürsüsüne de sahip olan Prof. Ufuk Akçiğit, Ekonomi Bölümünde çalışmalarını sürdürüyor.
