Bilimi Aydınlatanlar: “TÜBA Şeref Üyesi Prof. Dr. Namık Kemal Aras Röportajı”
Anadolu’nun bir köyünde doğduğu için kendisini çok şanslı hisseden, doğayla içiçe büyümüş olmanın hayatını pozitif etkilediğini söyleyen, yakınlarda da 80. yaş gününü kutlayan bir çınar Namık Kemal Aras.
15 Kasım 1935 tarihinde Tokat’ın Reşadiye kazasının Kızılcaören köyünde doğdu ve genç Türkiye Cumhuriyeti’nin emekleme döneminde nükleer çalışmalar alanında büyük adımlar atan genç bilim insanlarından oldu. Şimdi ise dünyayı dolaşmış, sayısız konferans vermiş 100’e yakın yayına imza atmış, toplam kırk yüksek lisans ve doktora öğrencisi mezun etmiş bir bilim insanı olarak deneyimlerini büyük bir hevesle yeni nesille paylaşıyor.
Prof. Dr. Namık Kemal Aras kimdir?
15 Kasım 1935 yılında Tokat-Reşadiye Kazası Kızılcaören köyünde doğdu, ilkokulu bu köyde tamamladıktan sonra Ankara’ya geldi. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Yüksek Mühendisliği Bölümü’nü bitiren Prof. Aras, 1959’da Türkiye’nin ilk NATO yurt dışı doktora bursiyeri olarak Massachusetts Institute of Technology’de (MIT) “atom çekirdeğinin bölünmesi sırasında çıkan ürünlerin ulaşma uzaklıkları ve enerjileri” konusunda doktora çalışmalarını tamamladı.
1966 yılında ODTÜ’de yardımcı doçent olarak göreve başlayan Dr. Aras, 1968’de doçent, 1973 yılında da profesör oldu. Üniversitede bulunduğu yıllar sırasında rektör yardımcılığı, Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanlığı ve Kimya Bölüm Başkanlığı görevlerinde bulundu. Üniversitedeki çalışmaları yanında 1978-79’da Ankara Nükleer Araştırma Merkezi Müdürlüğü, 1982-85 yıllarında da Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Başkan Yardımcılığı ve Başkan Vekilliği görevlerini üstlendi. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu’nun çeşitli gruplarında grup üyeliği yaptı.
Yurt içinde yürüttüğü çalışmalar yanında, 1964-66’da Oak Ridge Milli Laboratuarında, 1971-73 ve 1979-82’de Maryland Üniversitesi’nde, 1992-93 de Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde, ayrıca kısa süreli olarak Belçika, Almanya, Danimarka, Tayvan’la birlikte pek çok ülkenin üniversitelerinde araştırmalar yaptı ve dersler verdi.
Prof. Aras çalışmalarını özellikle yurt dışında tanınmış dergilerde 100’den fazla özgün makaleler halinde yayımladı ve 160 tane yurt dışı konferanslarda sundu, çalışmalarına 1500’e yakın atıfta bulunuldu. Royal Society of Chemistry tarafından Yavuz Ataman’la ortak olarak yazdıkları “Trace Element Analysis of Food and Diet” kitabı 2006 yılında yayımlandı.
Prof. Dr. Aras bilimsel çalışmaları ve eserleri ile; 1984’te TÜBİTAK Bilim Ödülü, 1992’de Türk Kimya Derneği Bilim Ödülü’nün sahibi oldu ve ayrıca Türk Kimya Derneği Şeref Üyesi, 1996’da Türkiye Bilimler Akademisi Asli Üyesi, 1998’de Türkiye Bilimler Akademisi Konsey Üyesi, 2000’de Asya Bilimler Akademileri Birliği Yönetim Kurulu Üyesi, 2004 yılından Asya Bilimler Akademileri Birliği Genel Sekreteri oldu.
2012 yılından bu yana Asya Bilimler Akademileri Birliği Başkan Yardımcısı görevini yürüten Prof. Aras’ın 57 yıllık bilimsel hayatının çoğu nükleer konularda temel ve uygulamalı araştırmalarla geçti; iki tane yeni radyo izotop keşfetti, onlarca yüksek lisans ve doktora öğrencisinin tez yürütücülüğünü yaptı.
